අද අපි කතා කරන්නේ ඔයාලා ගොඩක් දෙනෙක් නිතරම අහන දෙයක් ගැන: "ඇයි බිට්කොයින් වල මිල මෙච්චර උස් පහත් වෙන්නේ? බිට්කොයින් වල අස්ථාවරත්වය එහෙම නැත්තම් උච්චාවචනය (volatility) සහ සැපයුම හා ඉල්ලුම (supply and demand) සරලවම පැහැදිලි කිරීමක් තමයි මම අද කතා කරන්න යන්නෙ.
ඉතින් මේ ගැන ඉතාම පැහැදිලිව අපේ Bitcoin Sri Lanka YouTube නාලිකාවේ වීඩියෝ එක්කින් ඉදිරිපත් කරලා තියනවා. මේ පහල තියෙන්නෙ ඒ වීඩියෝ එක. ඔයාට පුළුවන් ඒකත් බලන්න.
ඔයාලා ටික කාලයක් බිට්කොයින් දිහා බලාගෙන හිටියා නම්, දන්නවා ඇති ඒකෙ මිල රෝලර් කෝස්ටර් එකක් වගේ කියලා – එක දවසක් උඩ, ඊළඟ දවසේ පහළ. මේ අස්ථාවරත්වය බය හිතෙන දෙයක් වෙන්න පුළුවන්. අපේ සල්ලි ක්ෂණිකව වටිනාකම නැති වෙනවා දකිනකොට අපහසුතාවයක් දැනෙන එක සාමාන්‍ය දෙයක්. ගොඩක් විචාරකයෝ කියනවා බිට්කොයින් විශ්වාසවන්ත වටිනාකමක් ගබඩා කරන තැනක් වෙන්න "හුඟක්ම අස්ථාවර වෙනවා" කියලා.
හැබැයි මම ඔයාලට කිව්වොත් මේ අස්ථාවරත්වය කියන්නේ හැමවෙලේම නරක දෙයක් නෙවෙයි කියලා? ඇත්තටම මේක බිට්කොයින් ගමනේ ස්වාභාවික, ඒ වගේම ප්‍රයෝජනවත් කොටසක්. අපි මේක සරලම විදිහට පැහැදිලි කරගමු.
අස්ථාවරත්වය (Volatility) කියන්නේ මොකක්ද?
මුලින්ම, මේ අස්ථාවරත්වය කියන්නේ මොකක්ද? සරලවම කිව්වොත්, අස්ථාවරත්වය කියන්නේ මිල ගණන් හුඟක් උස් පහත් වෙන එකට. ඉතින් මේකට සිංහලෙන් කියන්නේ උච්චාවචනය කියලා.
ඔයාලා ආයෝජනය කරනකොට, මිල උඩට යනවටනේ කැමති. ඉතින්, මිල උඩට යන උච්චාවචනය නම් හොඳයි! අභියෝගය තියෙන්නේ පහළ යන අවස්ථා කළමනාකරණය කරගන්න එක. හැබැයි දෙයක් උච්චාවචනය වෙනවා කියපු පමණින් ඒක හොඳ වටිනාකම් ගබඩාවක් වෙන්න බැරි නෑ.
කොළඹ ඉඩම් ගැන හිතන්න. මාස කීපයක් හෝ අවුරුදු කීපයක් ඇතුළත දේශපාලන හෝ ආර්ථික හේතු නිසා මිල පහළට යන්න හෝ උඩට යන්න පුළුවන්. හැබැයි දශක ගණනක් දිහා බැලුවොත්, ඉඩම් වල වටිනාකම් වැඩිවෙන්න පුළුවන් වෙන්නේ ඉල්ලුම වැඩිවෙලා, සැපයුම සීමා සහිත නිසා. බිට්කොයින් මේ වගේමයි – හැබැයි ඒක අලුත් දෙයක් වගේම ගෝලීය මූල්‍ය පද්ධතියට සාපේක්ෂව පොඩි නිසා, ඒකෙ මිල වෙනස්වීම් හුඟක් ඉක්මනින්, කැපී පෙනෙන විදිහට සිද්ධ වෙනවා.
බිට්කොයින්: ස්වභාවයෙන්ම ස්ථාවරයි, මිල උච්චාවචනය වෙනවා
මේක සමහරවිට ඔයාලව පුදුම කරාවි: බිට්කොයින් කියන්නේ, ඒකෙ යටින් තියෙන තාක්ෂණය, හරිම ස්ථාවරයි වගේම Predict කරන්න පුළුවන් දෙයක්.
බිට්කොයින් වලට CEO කෙනෙක් නෑ, අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයක් නෑ, සමාගමේ ලාභ කළමනාකරණය කරන්න දෙයක් නෑ. ඒක රන් වගේ ඩිජිටල් වත්කමක්, ඔයාලට කිසිම තුන්වන පාර්ශවයක උදව්වක් නැතුව කෙළින්ම තියාගන්න පුළුවන්.
ඒකට coin මිලියන 21ක ස්ථාවර මුළු සැපයුමක් තියෙනවා. මේක කෝඩ් එකේ ලියලා තියෙන්නේ, වෙනස් කරන්න බෑ. අලුත් කාසි මයින් කරන හරියටම කාලසටහන පවා අපි දන්නවා – ආසන්න වශයෙන් හැම විනාඩි 10කටම වගේ, මයිනින් කරන ප්‍රතිලාභය හැම හතර අවුරුද්දකටම භාගෙට අඩු වෙනවා, අවසාන පොඩි කොටසත් 2135 අවුරුද්ද වෙනකොට මයින් කරනකොට ඉවර වෙනවා.
බිට්කොයින් ජාලය අවුරුදු 15කට වැඩි කාලයක් 100% ක්ම වගේ ක්‍රියාත්මක වෙලා තියෙනවා, නොයෙකුත් ප්‍රහාර වලින් බේරිලා. සමහර අය මේකට "anti-fragile" කියලත් කියනවා, මොකද අභියෝග එක්ක ඒක තවත් ශක්තිමත් වෙන නිසා.
දැන් මේක අපේ සාම්ප්‍රදායික සල්ලි, ඒ කියන්නේ US ඩොලර් හෝ ශ්‍රී ලංකා රුපියල් වගේ දේවල් එක්ක සංසන්දනය කරලා බලමු. මහ බැංකු වලට ඕන වෙලාවක තවත් සල්ලි අච්චු ගහන්න පුළුවන්, පොලී අනුපාත වෙනස් කරන්න පුළුවන්, කෙටි කාලීන උච්චාවචනයන් කළමනාකරණය කරන්න උත්සාහ කරන්නත් පුළුවන්. හැබැයි දශක ගණනක් දිහා බැලුවොත්, මේ මුදල් වලට මිලදී ගැනීමේ හැකියාව නැති වෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට, US ඩොලරය අවුරුදු 50ක් ඇතුළත ඒකෙ වටිනාකමෙන් 90% කට වැඩිය නැති කරගෙන තියෙනවා. ඉතින්, විචාරකයෝ බිට්කොයින් "හුඟක් උච්චාවචනය වෙනවා" කියලා කියද්දි, ඇත්තටම සාමාන්‍ය මුදල් (fiat currencies) දිගු කාලීන වටිනාකම් ගබඩා කිරීම සඳහා හරිම නරකයි, මොකද ඒවායේ සැපයුම සීමාවකින් තොරව වැඩි කරන්න පුළුවන් නිසා.
සැපයුම සහ ඉල්ලුම
මූලිකවම, මිල කියන්නේ හැමවෙලේම සැපයුම සහ ඉල්ලුම ගැන.
සැපයුම කියන්නේ කොච්චර ප්‍රමාණයක් තියෙනවද කියන එක. ඉල්ලුම කියන්නේ මිනිස්සුන්ට ඒක කොච්චර ඕනද කියන එක. ඉල්ලුම වැඩිවෙලා, සැපයුම සීමා සහිත වුණාම, මිල උඩට යනවා. ඉල්ලුම අඩු වුණාම, මිල පහළට යනවා.
බිට්කොයින් වල සැපයුම perfect විදිහට predict කරන්න පුළුවන්. කාටවත් මිලියන 21ට වඩා වැඩිය බිට්කොයින් හදන්න බෑ. මේ ස්වභාවික හිඟකම රත්තරන් වගේ, හැබැයි ඒකටත් වඩා විනිවිදභාවයෙන් වැඩි.
තව වැදගත් කාරණයක් තමයි, බිට්කොයින් කියන්නේ ලෝකේ තියෙන හුඟක්ම Liquid සහ විවෘත වෙළඳපොළවල් වලින් එකක්. කොටස් වෙළඳපොළවල් වගේ නෙවෙයි – ඒවට ස්ථාවර විවෘත කිරීමේ සහ වසා දැමීමේ වේලාවන් තියෙනවා – බිට්කොයින් දවසේ පැය 24ම, සතියේ දවස් 7ම, අවුරුද්ද පුරාම වෙළඳාම් කරනවා. "Off switch" එකක් හෝ සති අන්ත නිවාඩුවක් නෑ.
කොළඹ කොටස් වෙළඳපොළ ගැන හිතන්න. ඒක දවල්ට වහනවා. නිව්යෝර්ක් කොටස් වෙළඳපොළ හවස් වෙනකොට වහනවා. එක රැයින් නරක ආරංචියක් ආවොත්, ඊළඟ දවස වෙනකම් විකුණන්න බෑ.
සාම්ප්‍රදායික වෙළඳපොළවල 'circuit breakers' කියන ඒවාත් තියෙනවා. කොටස් වෙළඳපොළක් හුඟක් ඉක්මනට කඩා වැටුණොත්, වෙළඳාම ස්වයංක්‍රීයව නතර වෙනවා. මේ බලහත්කාරයෙන් කරන විරාමයන් හදලා තියෙන්නේ හැමෝවම සන්සුන් කරන්න, කලබලයෙන් විකිණීම අඩු කරන්න, සහ එක සැසියකදී ලොකු මිල පහත වැටීම් සීමා කරන්න.
බිට්කොයින් වල ඔය කිසිම දෙයක් නෑ. වෙළඳාම් නැවැත්වීම් නෑ, circuit breakers නෑ, සැලසුම් කරපු downtime නෑ. ලෝකේ ඕනෑම තැනක ඕනෑම කෙනෙකුට ඕනෑම මොහොතක මිලදී ගන්න හෝ විකුණන්න පුළුවන්. ඒක සම්පූර්ණයෙන්ම permission less දෙයක්. කිසිම ආණ්ඩුවකින්, exchange එකකින්, හෝ බැංකුවකින් අවසර ගන්න ඕන නෑ.
මේ නිදහස ඇත්තටම බිට්කොයින් වල තියෙන ලොකුම ශක්තියක්. ඒක ගැනුම්කරුවන් සහ විකුණුම්කරුවන් විසින් මිල ගණන් විනිවිදභාවයෙන් තීරණය කරන ඇත්තටම ගෝලීය, විවෘත වෙළඳපොළක්. හැබැයි ඒකෙන් කියන්නේ මිනිස්සුන්ගේ හැම හැඟීමක්ම – බය, තණ්හාව, සතුට – මිලට ක්ෂණිකවම බලපානවා කියන එක. එකපාරටම හුඟක් මිනිස්සු මිලදී ගන්න කැමති වුණාම, ඉල්ලුම මිල වේගයෙන් ඉහළට තල්ලු කරනවා. හුඟක් අය කලබල වෙලා එකපාරටම විකුණනකොට, සැපයුම ඉල්ලුම ඉක්මවා යනවා, එතකොට මිල තදින් පහළට වැටෙන්න පුළුවන්.
ඉතින්, බිට්කොයින් වල උච්චාවචනය කියන්නේ දෝෂයක් නෙවෙයි. ඒක කෘතිම පාලනයන් නැති, නිදහස්, permission less, ගෝලීය වෙළඳපොළක් වීමේ ස්වාභාවික ප්‍රතිඵලයක්.
Price Discovery සහ වර්ධනය වන භාවිතය
බිට්කොයින් මිල මෙච්චර උස් පහත් වෙන්න තව හේතුවක් තමයි, ඒක තාමත් "මිල සොයාගැනීමේ" (price discovery) අදියරේ තියෙන එක.
2025 දී පවා, ලෝක ජනගහනයෙන් පොඩි කොටසක් විතරයි බිට්කොයින් හිමි කරගෙන ඉන්නේ. මිලියන සිය ගණනක exchange ගිණුම් තිබ්බත්, රියල් එස්ටේට්, රත්තරන්, හෝ කොටස් වගේ අනිත් ප්‍රධාන වත්කම් එක්ක බලද්දි, ඇත්තටම, ස්ථිරවම බිට්කොයින් තියෙන අයගේ ප්‍රමාණය තාමත් පොඩියි.
ඕනෑම අලුත් තාක්ෂණයක් හෝ වත්කමක් එනකොට, මිනිස්සු ඒකෙ ඇත්ත වටිනාකම එකපාරටම දන්නේ නෑ. ගැනුම්කරුවෝ සහ විකුණුම්කරුවෝ ඒක තේරුම් ගන්න උත්සාහ කරද්දි මිල උඩට පහළට තල්ලු කරනවා. මේකට තමයි මිල සොයාගැනීම (price discovery) කියන්නේ.
පුංචි බකට් එකකට ගලක් දාන එකයි, සාගරයකට ගලක් දාන එකයි ගැන හිතන්න. බකට් එකකදී, ඉහළ යන වතුර ප්‍රමාණය ලොකුයි (splash එක ලොකුයි). සාගරයකදී, ඒකෙන් පොඩි රළක්වත් ඇතිවෙන්නේ නෑ. දැන් වෙද්දි, බිට්කොයින් වෙළඳපොළ ගෝලීය මූල්‍ය වෙළඳපොළවල් වලට වඩා හුඟක් පොඩියි, ඉතින් මිලදී ගැනීම් හෝ විකිණීම් වල හැම රැල්ලක්ම ලොකු splash එකක් හදනවා.
භාවිතය වැඩි වෙනකොට – විශේෂයෙන්ම ආයතනික ආයෝජකයෝ (institutional investors), බැංකු, සහ ETF (Exchange Traded Funds) වගේ අය සම්බන්ධ වෙනකොට – වෙළඳපොළ තව ගැඹුරු වෙනවා. "බකට් එක" "සාගරයක්" වගේ වෙනවා, එතකොට මිලදී ගැනීම් හෝ විකිණීම් වල හැම රැල්ලකම බලපෑම කාලයත් එක්ක අඩු වේවි.
ගිය අවුරුදු කීපය ඇතුළත අපි ලොකු වර්ධනයක් දැක්කා. ප්‍රධාන බැංකු, payment apps, සහ funds බිට්කොයින් එකතු කරගෙන තියෙනවා. සැපයුමට වඩා ඉල්ලුම හුඟක් වේගයෙන් වර්ධනය වෙලා තියෙනවා, ඒක ස්වභාවිකවම දිගු කාලීනව මිල ඉහළට තල්ලු කරනවා – ගමන ටිකක් ගැස්සෙනසුලු වුණත්.
බිට්කොයින් තාමත් ඒකෙ ආරම්භක අදියරේ (start-up stage) තියෙන්නේ, ඒකෙ market cap එක දැන් ට්‍රිලියනයකට වඩා වැඩි වුණත්. ඒක ආකර්ෂණීයයි, හැබැයි ගෝලීය රියල් එස්ටේට්, කොටස්, හෝ රත්තරන් එක්ක බලද්දි පොඩි ප්‍රමාණයක් – ඒ කියන්නේ තව හුඟක් වර්ධනය වෙන්න ඉඩකඩ තියෙනවා, සහ තවත් මිල සොයාගැනීම් ගොඩක් ඉදිරියේ තියෙනවා.
ඇයි Volatility හොඳ වෙන්න පුළුවන්?
ඉතින් බිට්කොයින් මෙච්චර උච්චාවචනය වෙනවා නම්, ඒක හොඳ ආයෝජනයක් වෙන්නේ කොහොමද?
උච්චාවචනයට ඇත්තටම ලොකු වාසි තියෙනවා:
හොඳම ප්‍රතිලාභ දුන්න වත්කම: 50–80% වගේ ලොකු පහත වැටීම් තිබුණත්, ගිය අවුරුදු 5, 10, සහ 15 දි පවා බිට්කොයින් තමයි හොඳම ප්‍රතිලාභ දුන්න ප්‍රධාන වත්කම.
Portfolio එකට boost එකක්: විවිධාංගීකරණය කරපු portfolio එකකට බිට්කොයින් වලින් පොඩි ප්‍රමාණයක් එකතු කිරීමෙන් පවා දිගු කාලීන ප්‍රතිලාභ සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි දියුණු කරන්න පුළුවන්.
දිගු කාලීන චින්තනයට ත්‍යාග පිරිනමයි: උච්චාවචනයෙන් කෙටි කාලීන වෙළඳුන් (speculators) අයින් වෙනවා, හැබැයි තමන් මිලදී ගන්න දේ තේරුම් අරගෙන දවස් වෙනුවට අවුරුදු ගණන් තියාගෙන ඉන්න ඉවසිලිවන්ත ආයෝජකයන්ට ප්‍රතිලාභ ලැබෙනවා.
වෙළඳපොළ පරිණත වෙනවා: බිට්කොයින් වල උච්චාවචනය කාලයත් එක්ක පහළට යමින් තියෙනවා, ඒක ලොකු ආයතනික ආයෝජකයන්ට (institutional investors) තවත් ආකර්ශනීය කරවනවා. වෙළඳපොළ වර්ධනය වෙලා ගැඹුරු වෙනකොට, ඒක තවත් ස්ථාවර වෙයි කියලා බලාපොරොත්තු වෙනවා.
ඉතින්, මේ මිල volatility එක්ක නින්ද නැති කරගන්නේ නැතුව වැඩ කරන්නේ කොහොමද?
1. දිගු කාලීනව හිතන්න: බිට්කොයින් වල මිල හැමදාම බලන්න එපා. ඒක අවුරුදු 5, 10, හෝ අවුරුදු 20ක කාලසීමාවන් තුළ බලන්න. ඒ වගේ කාලසීමාවන් ඇතුළත, සැලකිය යුතු මිල වර්ධනයක් වෙන්න තියෙන ඉඩකඩ හුඟක් වැඩියි.
2. බුද්ධිමත්ව මුදල් වෙන් කරන්න (Smart Allocation): ඔයාලගේ සල්ලි ඔක්කොම බිට්කොයින් වල දාන්න එපා. ඒ වෙනුවට, පොඩි, අවදානම කළමනාකරණය කරගත් ප්‍රතිශතයක් වෙන් කරන්න හිතන්න. 1–5% වගේ ප්‍රමාණයක් වුණත්, හුඟක් අවදානමක් නැතුව කාලයත් එක්ක ලොකු වෙනසක් කරන්න පුළුවන්.
කෙටියෙන් කියනවා නම්, බිට්කොයින් වල මිල උස් පහත් වෙන්නේ සැපයුමයි ඉල්ලුමයි නිසයි. සැපයුම කාසි මිලියන 21කට ස්ථිරවම සීමා වෙලා තියෙනවා. ප්‍රවෘත්ති, හැඟීම්, ආර්ථික සිදුවීම්, සහ භාවිතයත් එක්ක ඉල්ලුම නිරන්තරයෙන් වෙනස් වෙනවා.
බිට්කොයින් වල දවසේ පැය 24ම ක්‍රියාත්මක වෙන, permission less, ගෝලීය වෙළඳපොළ කියන්නේ කෘතිම පාලනයන් නෑ කියන එකයි – වෙළඳ වේලාවන් නෑ, circuit breakers නෑ. ඒ විනිවිදභාවයයි, නිදහසයි කියන්නේ මිනිස්සුන්ගේ හැසිරීමට මිල ක්ෂණිකව ප්‍රතිචාර දක්වනවා කියන එකයි.
මේ උච්චාවචනය දෝෂයක් නෙවෙයි. ඒක නිදහස් වෙළඳපොළක් ක්‍රියාත්මක වෙන විදිහයි. ඒ වගේම ලෝකේ හැමතැනම මිනිස්සු ඒ ගැන ඉගෙන ගන්න, ඒක විශ්වාස කරන්න, සහ භාවිත කරන්න පටන් ගන්නකොට බිට්කොයින් ගමනේ අත්‍යවශ්‍ය කොටසක්.
කෙටි කාලීන මිල උච්චාවචනයන් බය හිතෙන සුළු වුණත්, බිට්කොයින් වල අනාවැකි කිව හැකි සැපයුම, ඒකෙ ශක්තිමත් තාක්ෂණය, සහ ඒක වර්ධනය වන කතාව තේරුම් ගැනීමෙන් මේ උස් පහත් වීම් මොනවද කියලා ඔයාලට තේරුම් ගන්න පුළුවන් – ඒ කියන්නේ සැබෑ ගෝලීය, හිඟ, ඩිජිටල් වත්කමක් බවට පත්වීමේ සාමාන්‍ය කොටසක්.
එහෙනම් අදට ගිහින් එන්නම් සුභ දවසක්...
සැළකිය යුතුයි:
අධ්‍යාපනික අරමුණු සඳහා පමණි: මෙම ලිපියේ අන්තර්ගතය වර්තමාන තොරතුරු හා අධ්‍යාපනික අරමුණු සඳහා පමණක් එකතු කර ඇති අතර, කිසිඳු ආකාරයක මුදල් ආයෝජන උපදේශයක් නොවේ.
මූල්‍ය උපදෙස් නොවේ: මෙම වීඩියෝව සපයා ඇත්තේ තොරතුරු දැනගැනීම සඳහා පමණක් වන අතර එය මූල්‍ය, නීතිමය හෝ බදු උපදෙස් ලෙස නොසැලකිය යුතුය. ඕනෑම මූල්‍ය තීරණයක් ගැනීමට පෙර ඔබගේම පර්යේෂණ සිදු කර බලපත්‍රලාභී වෘත්තිකයෙකුගෙන් උපදෙස් ලබාගන්න.
Share this post
