ආයුබෝවන්. අද අපි කතා කරන්නේ ලංකාවේ අපි හැමෝටම බලපාන දෙයක් ගැන. ඒ තමයි, ඔයා මහන්සියෙන් හම්බ කරපු සල්ලි Bitcoin වල ඉතුරු කරනවද, නැත්නම් පරණ ක්‍රමේට Fixed Deposit (FD) එකක දානවද? ලංකාවේ ඉන්න කෙනෙක් නම්, FD කොච්චර සුලභද කියලා ඔයා දන්නවා. අපේ අම්මලා තාත්තලා, ආච්චිලා සීයලා කරපු දේ තමයි අපිත් බොහෝ විට කරන්නේ. හැබැයි, මේ ක්‍රමෙන් ඇත්තටම ඔයාගේ සල්ලි ආරක්ෂා වෙනවද? අපි මේක පැහැදිලිව කතා කරලා බලමු.
ඉතින් මේ ගැන ඉතාම පැහැදිලිව අපේ Bitcoin Sri Lanka YouTube නාලිකාවේ වීඩියෝ එක්කින් ඉදිරිපත් කරලා තියනවා. මේ පහල තියෙන්නෙ ඒ වීඩියෝ එක. ඔයාට පුළුවන් ඒකත් බලන්න.
මුලින්ම බලමු ලංකාවේ සල්ලි ඉතුරු කරන සාමාන්‍ය ක්‍රමය කොහොමද වෙන්නේ කියලා. බොහෝ අය කරන්නේ Fixed Deposit එකක සල්ලි දාන එක. ඔයා බැංකුවට යනවා, ඔයාගේ සල්ලි අවුරුද්දකට, දෙකකට, හරි අවුරුදු පහකට ලොක් කරනවා. ඒකට බැංකුව පොරොන්දු වෙනවා ස්ථාවර පොලී අනුපාතයක් ගෙවන්න. උදාහරණයක් විදියට, දැන් සාමාන්‍යයෙන් ලංකාවේ FD එකකට 08% - 09% වගේ වාර්ෂික පොලියක් ලැබෙනවා. මේක බැංකුව අනුවයි, කාල සීමාව අනුවයි වෙනස් වෙනවා. අහද්දී නම් හොඳ ගනුදෙනුවක් වගේ පේනවා නේද? හැබැයි... මෙන්න මෙතන තමයි ප්‍රශ්නේ තියෙන්නේ.
අපි කතා කරමු උද්ධමනය (Inflation) ගැන.
ලංකාවේ සැබෑ උද්ධමනය බොහෝ අය හිතනවට වඩා ගොඩක් වැඩියි. නිල සංඛ්‍යා ලේඛනවලට අනුව, විශේෂයෙන්ම 2022 ආර්ථික අර්බුදයෙන් පස්සේ, උද්ධමනය 20% ඉඳන් 70% වගේ ඉහළ අගයන් වලට ගියා. ඔයාගේ සල්ලිවල සැබෑ වටිනාකම දිහා බැලුවොත් – නිල සංඛ්‍යා ලේඛන විතරක් නෙවෙයි – ඔයාට පෙනේවි ඔයාගේ මිලදී ගැනීමේ හැකියාව (purchasing power) හැම අවුරුද්දෙම ටිකෙන් ටික නැතිවෙලා යනවා කියලා. දැන් ආණ්ඩුව කියනවා උද්ධමනය "අඩු වෙලා" කියලා. හැබැයි, කිරිපිටි, පෙට්‍රල්, ඉස්කෝලේ ගාස්තු වගේ එදිනෙදා දේවල්වල මිල ඇත්තටම ආයෙත් අඩු වෙලා නැහැ. වැඩි වෙන වේගය අඩු වෙලා විතරයි.
මම සරල උදාහරණයක් දෙන්නම්. හිතන්න ඔයා FD එකක රුපියල් 100,000ක් දැම්මා, පොලිය 08% කියලා. අවුරුද්ද අන්තිමේදී ඔයාට රුපියල් 108,000ක් ලැබෙනවා. හැබැයි, ඒ අවුරුද්දේදී බඩු භාණ්ඩ හා සේවාවල මිල 25%ක් හරි 30%ක් හරි වැඩි වුණා නම් මොකද වෙන්නේ? ඒ කියන්නේ ඔයාට ලැබුණු රුපියල් 108,000න්, අවුරුද්දකට කලින් ඔයාගේ රුපියල් 100,000න් ගන්න පුළුවන් වුණු දේවල් ප්‍රමාණයට වඩා අඩුවෙන් දැන් ගන්න පුළුවන්. ඔයාට නාමිකව ලාභයක් ලැබුණත්, ඇත්තටම ඔයාගේ මිලදී ගැනීමේ හැකියාව පහළ ගිහින්. වෙන විදියකින් කිව්වොත්, FD එකෙන් ඔයාට ලස්සන ලියවිල්ලක් ලැබෙනවා, හැබැයි උද්ධමනය ඔයාගේ සැබෑ වත්කම (real wealth) හොරකම් කරනවා. මේක හරියට දුවන තරඟයක් වගේ. බැංකුව ඔයාට වතුර බෝතලයක් දෙනවා, ඔයාට පොඩි උදව්වක් විදිහට, හැබැයි උද්ධමනය ඉස්සරහින් වේගෙන් දුවනවා, ඔයාව පහුකරලා.
මේකයි ලංකාවේ ගොඩක් අයට කලකිරීමක් දැනෙන්න හේතුව. එයාලා ඉතුරු කරනවා, නීති රීති අනුව වැඩ කරනවා, බැංකු විශ්වාස කරනවා, හැබැයි අවුරුදු ගාණක් ගියාම එයාලට දැනෙනවා කලින්ට වඩා අමාරුයි කියලා. රුපියල්වලින් ඉතුරු කරපු සල්ලිවලට ජීවන වියදම එක්ක තරඟ කරන්න බැහැ. අපි ඇත්තම කියමු – අපේ රුපියල දශක ගණනාවක් තිස්සේ වටිනාකම නැතිකරගෙන යනවා. ඔයා 2000 අවුරුද්දේ රුපියල් 1,000,000ක් ඉතුරු කළා නම්, අද ඒකෙන් කොච්චර දුරක් යන්න පුළුවන්ද? එච්චර දුරක් යන්න බැහැ. ඒක තමයි වේදනාකාරී ඇත්ත.
දැන් අපි Bitcoin මේකට ගේමු.
Bitcoin කියන්නේ වෙනස් දෙයක්. ඒක නිර්මාණය කරලා තියෙන්නේ උද්ධමනය ඇති නොවෙන්න, ප්‍රති-උද්ධමන (deflationary) විදියට. Bitcoin මිලියන 21කට වඩා කවදාවත් නිර්මාණය වෙන්නේ නැහැ. කාටවත් තව වැඩිපුර Bitcoin print කරන්න බැහැ. මේක නිසා සමහරු කියනවා Bitcoin කියන්නේ ඩිජිටල් රත්තරන් (digital gold) වගේ කියලා. ඒකේ දුර්ලභ බව ඒ සිස්ටම් එක ඇතුළේම තියෙනවා.
Bitcoin මිල කෙටි කාලීනව ගොඩක් වෙනස් වෙන්න පුළුවන් – සමහර වෙලාවට 30%ක් ඉහළට, 20%ක් පහළට – හැබැයි ඔයා අවුරුදු 5ක්, 10ක් වගේ දිගු කාලයක් දිහා බැලුවොත්, Bitcoin සාම්ප්‍රදායික ඉතුරුම් ක්‍රමවලට වඩා අඛණ්ඩව ඉදිරියෙන් තියෙනවා. අවුරුදු හතරක Bitcoin මිල සාමාන්‍යයෙන් වැඩිවෙලා තියෙනවා. ඔයා ඒක වැඩි කාලයක් තියාගෙන ඉන්න තරමට, ඔයාගේ මිලදී ගැනීමේ හැකියාව සැලකිය යුතු ලෙස වැඩිවෙන්න තියෙන ඉඩ වැඩියි.
මේක මෙහෙම හිතන්න: පහුගිය අවුරුදු පහේදී ඔයා FD එකක සල්ලි දානවට වඩා Bitcoin වල සල්ලි දාලා තිබුණා නම්, ඒකේ මිල අඩුවීම් වැඩිවීම් එක්ක වුණත්, අද ඔයාගේ purchasing power එක බොහෝ විට ගොඩක් ඉහළ වෙන්න ඉඩ තිබුණා. මේ අතරේ FD එකක සල්ලි දැම්මොත්, කඩදාසිය උඩ ඔයාට වැඩිපුර රුපියල් තියෙන්න පුළුවන්, හැබැයි ඒ රුපියල් වලින් කාලයත් එක්ක ගන්න පුළුවන් දේවල් ප්‍රමාණය අඩුවෙනවා.
මේක තමයි ලොකු කතාව: ලංකාවේ අපි FD වටා ගොඩනැගුණු ඉතුරුම් සංස්කෘතියක ඉන්නේ. අපි බැංකුව විශ්වාස කරනවා, අපේ passbook එකේ ගාණ වැඩි වෙනවා දකිද්දී අපිට ආරක්ෂිතයි කියලා දැනෙනවා. හැබැයි යථාර්ථයේදී, උද්ධමනයයි මුදල් අවප්‍රමාණය වීමයි නිහඬව ඔයාගේ ධනය මම කලින් කීවා වගේ හොරකම් කරනවා. Bitcoin කියන්නේ විකල්පයක් – ඔයාගේ සල්ලිවල වටිනාකම දිගින් දිගටම අඩුවෙන සිස්ටම් එකෙන් එළියට ඇවිත්, ඒ වෙනුවට ස්ථාවර සැපයුමක් සහ ලෝකේ පුරා වැඩිවෙන ඉල්ලුමක් තියෙන දෙයක ඉතුරු කරන්න පුළුවන් ක්‍රමයක්.
මේ page එකේ හොරබොරු නෑ. ඕනම දේක දෙපැත්තම කතා කරනවා කියලා ඔයා දන්නවානේ. Bitcoin කියන්නේ අසම්පූර්ණ දෙයක්. ඒකේ මිල ස්ථාවර නැහැ. ඒක අලුත් තාක්ෂණයක්. ඔයාගේ private key ඔයාම බලාගන්න වගකීම ඔයාට ගන්න වෙනවා. ඒක ඔයාගේ ළඟම බැංකුවේ FD එකක් දානවා වගේ සරල නැහැ. ඔයාට ඉගෙන ගන්න ඕනේ, අවදානම් තේරුම් ගන්න ඕනේ, සහ දිගු කාලීන දැක්මක් ඇතිව සූදානම් වෙන්න ඕනේ. මේක සල්ලි ඉක්මනින් හම්බ කරන ක්‍රමයක් නෙවෙයි. මේක තමයි අවුරුදු 5ක්, 10ක්, හරි 20ක් වගේ කාලයක් පුරා ඔයාගේ purchasing power එක ආරක්ෂා කරගන්න එක – ලංකාවේ ඒකට හරියන FD එකක් නිර්මාණය කරලා නැහැ.
ඉතින්, ප්‍රශ්නේ මේකයි: ඔයා FD එකක් එක්ක ආරක්ෂිත වෙන්න හිතලා, ඔයාගේ ධනය නිහඬව නැතිවෙලා යනවා බලන් ඉන්නවද – නැත්නම් ලංකාව වගේ රටක වුණත් දිගු කාලීනව ඔයාගේ මිලදී ගැනීමේ හැකියාව වැඩි කරගන්න පුළුවන් විදියට ඉතුරු කරන්නේ කොහොමද කියලා ඉගෙන ගන්නවද? තීරණය ඔයාගේ. හැබැයි මම හිතනවා මේ පැහැදිලි කිරීමෙන් ඔයාට වැදගත් දෙයක් හිතන්න ලැබුණා කියලා.
අදට ගිහින් එන්නම් සුභ දවසක්...
සැළකිය යුතුයි:
අධ්‍යාපනික අරමුණු සඳහා පමණි: මෙම වීඩියෝවේ අන්තර්ගතය වර්තමාන තොරතුරු හා අධ්‍යාපනික අරමුණු සඳහා පමණක් එකතු කර ඇති අතර, කිසිඳු ආකාරයක මුදල් ආයෝජන උපදේශයක් නොවේ.
මූල්‍ය උපදෙස් නොවේ: මෙම වීඩියෝව සපයා ඇත්තේ තොරතුරු දැනගැනීම සඳහා පමණක් වන අතර එය මූල්‍ය, නීතිමය හෝ බදු උපදෙස් ලෙස නොසැලකිය යුතුය. ඕනෑම මූල්‍ය තීරණයක් ගැනීමට පෙර ඔබගේම පර්යේෂණ සිදු කර බලපත්‍රලාභී වෘත්තිකයෙකුගෙන් උපදෙස් ලබාගන්න.
Share this post
