අද අපි කතා කරන්නේ ගොඩක් අය මේ දවස්වල කලබල වෙලා ඉන්න Bitcoin price dip එක ගැන. Bitcoin එක ඩොලර් 124,500 වගේ ඉහළ අගයකින්, ඩොලර් 108,000ට පහළ බැස්සා. සමහර විට ඔයාලට හිතෙන්න පුළුවන්, "මම දැන් මොකද කරන්නේ? කලබල වෙන්න ඕනෙද?" කියලා. මේක අලුත් දෙයක් නෙවෙයි, කලින් වෙලත් තියෙනවා, ආයෙත් වෙන්නත් පුළුවන්. මේ වගේ පහත වැටීම් (dips) Bitcoin වලට සාමාන්‍යයි. මේවායින් වෙන්නේ හුඟක් වෙලාවට නොදන්නා අය (weak hands) වෙළෙඳපොළෙන් අයින් වෙන එකයි. ඒ වගේම අපේ අවබෝධය කොච්චරද කියලා මේවායින් පරීක්ෂා වෙනවා. මේ අවසාන මිල පහත වැටීමට හේතුව වුණේ, මිල ඩොලර් 110,000 වගේ ප්‍රමාණයකට පහළ යද්දී, "late longs" කියන අය, ඒ කියන්නේ අන්තිමට, ලීවරේජ් (leverage) පාවිච්චි කරලා Bitcoin ගත්ත අය, ලොකු පාඩු පිට Liquidate වෙලා, ඒ කියන්නේ සල්ලි නැතිවෙලා, වෙළෙඳපොළෙන් ඉවත් වීමයි.
ඉතින් මේ ගැන ඉතාම පැහැදිලිව අපේ Bitcoin Sri Lanka YouTube නාලිකාවේ වීඩියෝ එක්කින් ඉදිරිපත් කරලා තියනවා. මේ පහල තියෙන්නෙ ඒ වීඩියෝ එක. ඔයාට පුළුවන් ඒකත් බලන්න
මේ පහත වැටීමට හේතුව මොකක්ද?
සාමාන්‍යයෙන් කලබල වෙලා දාන posts වල මේ විස්තර ඔයාලට දකින්න ලැබෙන්නේ නැහැ. ඇමරිකානු මහ බැංකුවේ (Fed Chair) ප්‍රධානියාගේ අදහස් නිසා මිල වැඩි වුණාම, ලොකු විකුණුම්කරුවෝ (large sellers) මේ වැඩි වුණු මිලට විකුණලා තියෙනවා. ඊට පස්සේ මිල පහළ යන්න පටන් ගත්තම, ලීවරේජ් (leverage) ගත්ත අයගේ Liquidations තවත් වැඩි වුණා. සමහර analyse වලට අනුව, Bitcoin ඩොලර් 112,000 කලාපය නැති වුණාම, මිලියන ගණන් ඩොලර් වටිනාකමක් තියෙන Long positions liquidate වෙලා තියෙනවා. තවත් විස්තර වලට අනුව, මිල වැඩි වීමේදී ලාභ ලැබීම (profit-taking) සහ ඩොලර් 110,000 සීමාවට පහළට ඉක්මනින් වැටීම, මේ පහත වැටීම තවත් වැඩි කරලා තියෙනවා. කෙටියෙන් කිව්වොත්: ලීවරේජ් (leverage) + FOMO (Fear Of Missing Out) කියන මානසිකත්වයත් එක්ක ඉහළ මිලට ගත්තු අය තමයි මේ වගේ අවස්ථාවලදී ලොකුවට පාඩු ලබන්නේ.
ශ්‍රී ලාංකික ඔයාට මේකෙන් මොකද වෙන්නේ?
දැන් මේකෙන් ඔයාලට, ඒ කියන්නේ දීර්ඝ කාලීනව ඉතිරි කරන ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට හෝ අලුතින් ඉගෙන ගන්න අයට මොකද වෙන්නේ? ඕනෑම කෙනෙකුට ඕනෑම වෙලාවක තමන්ගේ Bitcoin විකුණන්න පුළුවන්. ඔයා ඉහළම මිලට Bitcoin අරගෙන දැන් බය වෙලා නම්, ඔයාට පුළුවන් හැම දෙයක්ම විකුණන්න. ඒත් ඔයා ඔයාගෙන්ම අහන්න ඕනේ, "මම විකුණන්න ඕනෙද?" කියලා. ඔයා දැන් විකුණුවොත්, ඔයාට සිද්ධ වෙන්නේ ඔයාගේ පාඩුව ස්ථිර කරගන්න (lock in the loss). Bitcoin කියන්නේ වංචාවක් (scam) කියලා මිනිස්සු කියන්නේ මේ නිසයි – ඔවුන් හයිප් (hype) එකට අරගෙන, බයට විකුණනවා, කිසිම වෙලාවක මූලික දේවල් (fundamentals) ඉගෙන ගන්න වෙලාවක් ගන්නේ නැහැ.
ඔයා ඔයාටම අවංක වෙන්න. ඔයා Bitcoin ගත්තේ ඇයි? ඔයා Bitcoin වල වටිනාකම, ඒ කියන්නේ ඒක දුර්ලභ, මධ්‍යස්ථ, ගෝලීය මුදල් ජාලයක් විදිහට තේරුම් ගත්තද? නැත්නම් අංක වැඩි වුණ නිසා, ඉක්මනට පොහොසත් වෙන්න බලාපොරොත්තුවෙන් ගත්තද? දෙවැනි හේතුවට නම්, මේ මොහොත ඔයාට හරිම අමාරු වෙන්න පුළුවන්. පළවැනි හේතුවට නම් - ඒ කියන්නේ ඔයාට තියෙන දේ ඔයා තේරුම් ගත්තා නම් - ඔයා මේක දකින්නේ මේ ගමනේම කොටසක් විදිහටයි.
දිගුකාලීන දැක්ම සහ ආර්ථික විද්‍යාව
ඕනෑම බිට්කොයින් වසර ගණනාවක චාට් එකක් (multi-year chart) බැලුවොත් ඔයාලට පැහැදිලිව පෙනේවි: ලොකු පහත වැටීම්, පොඩි පහත වැටීම්, සහ දිගු කාලයක් පැත්තට යන (sideways chop) වෙළඳපොළ. දිගුකාලීන ප්‍රවණතාවය (long-term trend) ඉවසීමට ප්‍රතිලාභ දීලා තියෙනවා, කලබලයට නෙවෙයි. ඔව්, කෙටි කාලීනව (short term) ලොකු පසුබෑම් (noisy) තියෙනවා. ඒත් ලොකු පින්තූරය (big picture) හැදෙන්නේ සරල ආර්ථික විද්‍යාවෙන්: ආණ්ඩු වැඩි වැඩියෙන් මුදල් මුද්‍රණය කරනවා; මිලදී ගැනීමේ ශක්තිය (purchasing power) කාලයත් එක්ක අඩු වෙනවා; දුර්ලභ වත්කම්වලට (scarce assets) වාසි ලැබෙනවා. Bitcoin කියන්නේ මුදල් අවප්‍රමාණය වීමට එරෙහිව (currency debasement) දිගුකාලීන, උපායමාර්ගික ආරක්ෂාවක් (strategic hedge) – මිසක් ඉක්මනට පොහොසත් වෙන ටිකට් එකක් නෙවෙයි. ඒක තමයි සරල ඇත්ත.
ඉතින්, විකුණනවද, නැත්නම් තවත් ගන්නවද (double down)? ඒක රඳා පවතින්නේ ඔයාගේ අවබෝධය, ඔයාගේ කාල සීමාව (time horizon), සහ ඔයාට දරාගන්න පුළුවන් අවදානම (risk tolerance) මතයි. ඔයා මෙතන ඉන්නේ ඉක්මන් ගනුදෙනු (quick trades) සහ ඇඩ්‍රිනලින් (adrenaline) වලට නම්, මේ චැනල් එක ඔයාට නෙවෙයි – ඔයා පහත වැටීම් වලදී කලබල වෙලා විකුණලා Bitcoin වලට වෛර කරයි. ඒත් ඔයා උපායමාර්ගික ආයෝජකයෙක් (strategic investor) වෙන්න කැමති නම්, මූලික දේවල් ඉගෙනගෙන, ස්ථාවරව ගොඩනගන්න කැමති නම්, මේකට හොඳ මාර්ගයක් තියෙනවා: අධ්‍යාපනය සහ ක්‍රමවේදයක් (process) මත අවධානය යොමු කරන්න.
DCA: සාමාන්‍ය මිනිස්සුන්ට උදව් වෙන ක්‍රමවේදයක්
සාමාන්‍ය මිනිස්සුන්ට – ඒ කියන්නේ රස්සා කරන, පවුල් තියෙන, අඩු වෙලාවක් තියෙන අයට – උදව් වෙන ක්‍රමවේදයක් තමයි DCA (Dollar-Cost Averaging). මේකෙන් වෙන්නේ, මිල කොහොම වුණත්, නියමිත කාලසටහනකට පොඩි ප්‍රමාණවලින් මිලදී ගැනීමයි. මේ විදිහට ඔයාට පුළුවන්, ඉහළම මිලට අරගෙන, පහළම මිලට විකුණන මානසික උගුලෙන් ගැලවෙන්න. අපි DCA ගැන කලින් episode එකක් කරලා තියෙනවා – ඔයා මේ අදහසට අලුත් නම් ඒක බලලා ඔයාගේ සැලැස්ම හදන්න පටන් ගන්න.
මේ දවස්වල හැමෝම කතා කරන මිල මට්ටම් (current levels) ගැන පොඩි දෙයක් කියන්නම්. සමහර ට්‍රේඩර්ස්ලා (traders) ඩොලර් 112K, ඩොලර් 108K, ඩොලර් 105K වගේ කලාප කෙටි කාලීන ආධාරක කලාප (support zones) විදිහට බලනවා. තව සමහර විශ්ලේෂකයෝ (analysts) කියනවා, ඉතිරි වෙලා තියෙන ලීවරේජ් (leverage) එකත් අයින් වෙන්න තව ගැඹුරු පහත වැටීමක් වෙන්න පුළුවන් කියලා. මේවා ට්‍රේඩර්ස්ලාගේ අදහස් මිසක්, සහතික නෙවෙයි, ඉක්මනට වෙනස් වෙන්නත් පුළුවන්. ඔයා අලුත් කෙනෙක් නම්, දවසින් දවස (intraday) අනාවැකි වලට අතරමං වෙන්න එපා – ඔයාගේ කාල සීමාව සහ ඔයාගේ මතවාදය (thesis) මත අවධානය යොමු කරන්න.
මෙන්න මගේ පැහැදිලි, අවංක අදහස. මම courses විකුණන්නේ නැහැ. මම සිහින විකුණන්නේ නැහැ. මම ඔයාට ඇත්ත කියන්නයි මේවා මෙහෙම ලියන්නෙ. මේ වෙළෙඳපොළ අවදානම් සහ අස්ථාවරයි (risky and volatile), ඒත් ඔයා මේක තේරුම් අරගෙන, විනයවත් සැලැස්මකට (disciplined plan) අනුව වැඩ කළොත්, මේ අස්ථාවරත්වය ඔයාට වාසිදායක වෙන්නත් පුළුවන්. කෙටි කාලීනව (short term) අත නොතබා තියාගන්න පුළුවන් ප්‍රමාණයක් විතරක් ආයෝජනය කරන්න. leverage පාවිච්චි කරන්න එපා. ඔයාගේම පර්යේෂණ කරන්න (Do your own research). ඔයා Bitcoin වල දිගුකාලීන වටිනාකම විශ්වාස කරනවා නම්, මේ වගේ පහත වැටීම් කියන්නේ ඉගෙන ගන්න අවස්ථා මිසක්, කලබල වෙන්න නෙවෙයි.
සැළකිය යුතුයි:
අධ්‍යාපනික අරමුණු සඳහා පමණි: මෙම ලිපියේ අන්තර්ගතය වර්තමාන තොරතුරු හා අධ්‍යාපනික අරමුණු සඳහා පමණක් එකතු කර ඇති අතර, කිසිඳු ආකාරයක මුදල් ආයෝජන උපදේශයක් නොවේ.
මූල්‍ය උපදෙස් නොවේ: මෙම ලිපිය සහ වීඩියෝව සපයා ඇත්තේ තොරතුරු දැනගැනීම සඳහා පමණක් වන අතර එය මූල්‍ය, නීතිමය හෝ බදු උපදෙස් ලෙස නොසැලකිය යුතුය. ඕනෑම මූල්‍ය තීරණයක් ගැනීමට පෙර ඔබගේම පර්යේෂණ සිදු කර බලපත්‍රලාභී වෘත්තිකයෙකුගෙන් උපදෙස් ලබාගන්න.
Share this post
